Betalen voor wegwerpverpakkingen of kiezen voor herbruikbare producten?

Vanaf 1 juli 2023 is het verleden tijd om gratis plastic frietbakjes of koffie-to-go in papieren drinkbekers met een geplastificeerd laagje weg te geven. Het is vanaf dan verplicht om een extra toeslag te rekenen voor plastic wegwerpproducten. Waarom? Omdat het milieu wordt overspoeld met een hoeveelheid plastic (zwerf)afval. Door deze toeslag in te voeren, zetten we een belangrijke stap om het plastic afval te verminderen. Naast het rekenen van een extra toeslag, kan je als ondernemer kiezen voor verschillende alternatieven. In deze blog lees je welke alternatieven dit zijn, de hoogte van de toeslag en wat er nog meer gaat gebeuren op dit gebied!

Om welke producten en verpakkingen gaat dit?

Europa heeft de handen ineengeslagen en de Single Use Plastics-richtlijn geïntroduceerd. Dit is een richtlijn die als doel heeft het gebruik van wegwerpplastic te verminderen. Het richt zich op plastic producten die vaak slechts één keer worden gebruikt, zoals plastic bestek, rietjes en roerstaafjes. Sinds juli 2021 is het al niet meer toegestaan om deze producten mee te geven aan klanten. Vanaf juli gaat dit verbod verder. Dan is het gratis meegeven van plastic wegwerpbekers en -verpakkingen ook niet meer toegestaan en ben je als onderneming of organisatie verplicht om hier een toeslag op te rekenen.

Hoe hoog is de te rekenen toeslag?

De toeslag voor een eenmalige wegwerpverpakking bepaal je zelf. Wel heeft de overheid richtlijnen geadviseerd om je te helpen bij het bepalen van deze toeslag. Voor een wegwerpverpakking is de richtlijn een toeslag van 25 eurocent. Denk hierbij aan kleine plastic verpakkingen voor sauzen of repen. Voor een maaltijd om mee te nemen (bestaande uit meerdere verpakkingen) adviseren ze 50 eurocent. Voorverpakte groenten, fruit, noten en portieverpakkingen is een toeslag van 5 eurocent de richtlijn. Kijk voor alle informatie hierover op de site van de rijksoverheid.

Naast wegwerpartikelen kan je ook werken met herbruikbare drinkbekers waar je statiegeld voor rekent. Wat betreft dit statiegeld op herbruikbare drinkbekers varieert het geadviseerde bedrag van 25 eurocent tot één euro. Jouw klant of gast krijgt dit bedrag terug wanneer hij/zij deze drinkbeker weer bij je inlevert.

Is het ook mogelijk om deze toeslag niet te rekenen?

Het aanbieden van een ‘to-go’ -consumptie, zoals een afhaalkoffie in een beker, een hamburger of frietjes in een plastic verpakking zijn dus niet meer gratis. Wel zijn er verschillende alternatieven mogelijk waardoor je de toeslag niet hoeft te rekenen:

• Wegwerpverpakkingen zonder plastic of bio plastic: In plaats van plastic kun je bijvoorbeeld denken aan kartonnen doosjes voor hamburgers of papieren puntzakken voor friet.
• Herbruikbare verpakkingen met statiegeld: Je kunt kiezen voor herbruikbare drinkbekers of andere verpakkingen waarvoor je statiegeld rekent in plaats van toeslag. Wanneer dit weer wordt ingeleverd krijgen ze dit statiegeld terug.
• Bring your own: Je kunt je gasten stimuleren om een eigen koffiemok of thermosbeker vanuit huis mee te nemen, zodat je geen wegwerpverpakkingen hoeft te gebruiken of statiegeld hoeft te rekenen.

Op deze manier stimuleer je je gasten om bewuste keuzes te maken en bij te dragen aan het verminderen van plastic afval.

Het effect van deze maatregelen

Over het precieze effect van deze toeslag valt nu nog niet zoveel te zeggen, omdat deze in juli wordt ingevoerd. Wel verwachten we dat de effecten positief gaan zijn. Eerder onderzoek heeft namelijk al aangetoond dat een economische prikkel werkt. Een voorbeeld hiervan is het verbod op plastic tasjes. Dit zorgde voor een afname van 70% van het gebruik van deze tassen. Ook wordt er sinds de invoering van statiegeld op blikjes en plastic flesjes veel meer gerecycled en wordt er steeds minder weggegooid.

Wanneer we een blik werpen op de toekomst, is er vanaf 2024 helemaal geen wegwerpplastic meer toegestaan binnen de horeca, op een festival of op kantoor. De voorspelling is dat deze maatregelen in de loop van de tijd ook gaan overwaaien naar andere branches. Als je nu kijkt naar verschillende branches zie je al dat de evenementenbranche de voorloper is wanneer het gaat om het niet meer aanbieden van wegwerpplastic. Ook bij andere branches gaat dit op den duur doorgevoerd worden en werken we samen naar een leven met zo min mogelijk plastic (zwerf)afval.

Met de invoering van de Single Use Plastics-richtlijn is er een belangrijks stap gezet in de strijd tegen plastic afval. Wel zorgt deze invoering voor uitdagingen voor organisaties. Organisaties moeten vanaf 1 juli extra toeslag rekenen voor wegwerpverpakkingen of kiezen voor herbruikbare alternatieven. Hierin is het belangrijk om bewuste keuzes te maken dat iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt. Wanneer organisaties in verschillende branches dit realiseren, dragen we samen actief bij aan een duurzamere toekomst waarin plastic vervuiling behoorlijk wordt verminderd.